Ik was daar in het land waar de hele wereld het nu over heeft, in Qatar. Het knettert in de Golfregio, niet alleen nu, maar al heel lang. Onder de veeleisende ogen van Donald Trump hebben Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein en Egypte hun kleine buren een ultimatum van tien dagen gegeven om een onaangename lijst van eisen goed te keuren. Qatar moet de steun aan terroristische organisaties onmiddellijk beëindigen. Dit betekent de Libanese Hezbollah, de Moslimbroederschap en ook islamitische milities in Libië. De diplomatieke betrekkingen met Iran moeten worden verbroken en Turkse troepen moeten het land worden uitgezet. De eisen gaan echter verder. Mocht sjeik Tamim bin Hamad al-Thani dit niet accepteren, dan dreigt het land in een isolement, dat volgens de minister van Buitenlandse Zaken van de emiraten jarenlang zou kunnen worden gehandhaafd.
Dit Qatar is ook het land dat binnenkort gastheer zal zijn van het WK. Franz Beckenbauer liep voorop toen het besluit werd genomen om de spelen te organiseren in een land dat ongeveer net zoveel met voetbal te maken heeft als Thailand met wintersport, namelijk niets. Beckenbauer ontkende beschuldigingen dat de mensenrechten van de miljoenen Indiase en Pakistaanse arbeidsmigranten met voeten worden getreden. Wat voor land is dit, dit Qatar? Ik was erbij en maakte indruk.
Aankomst in de woestijn
Het vliegveld in Doha is enorm en lijkt zo ongelooflijk verlaten. Je vermoedt dat binnenkort de wereld hier op bezoek komt om voetbal te kijken in nog niet bestaande stadions. Alles is nieuw, zeer modern. Zoals je zou verwachten in een land waar praktisch iedereen miljonair is. Van de 1.000 gezinnen zijn er bijna 200 miljonairsgezinnen. Als ik de aangenaam koele terminal verlaat om buiten op de taxi te wachten, stap ik in een oven. De thermometer meet nu een indrukwekkende 37 graden in mei. En de zomer is nog zo ver weg. Toch is het een aangename warmte die voor mij niet moeilijk is. Het is ongeveer zo warm als een sauna, behalve dat je niet zweet. Nou dan. We naderen Doha, deze stad midden in de woestijn, over een nieuw aangelegde snelweg. Waar ooit nomaden door de woestijn trokken en mensen in traditionele lemen gebouwen woonden, rijst tegenwoordig de ene wolkenkrabber naast de andere de lucht in. Voordat je de stad ingaat, valt je blik nog een keer naar de zee. Ergens daar, volgens de taxichauffeur, ligt The Pearl, dat kunstmatige eiland waarop de rich and famous hun herenhuizen bouwden voor een fortuin. ‘Aha,’ zeg ik nuchter. In het midden van de nieuw aangelegde laan, waarop we oprukken en het centrum in, ligt een strook groen. De palmbomen die erop uittorenen worden om de paar meter kunstmatig bewaterd. Cijfers met een kap hurken in het gras, ze zien er arm uit. Ze knippen de grassprieten één voor één af met een schaar. Iemand knutselt wat in een palmboom en is bezig de takken te snoeien. “Mijn God,” ik denk dat het daar bijna 40 graden is.
Onderdeel van het spel
Om eerlijk te zijn, ik ben hier niet voor een vakantie. Ik ben hier niet om op Pearl Island te wandelen en herenhuizen te zien die eigendom zijn van mensen die ver van de realiteit wonen. De realiteit is dat deze migrerende arbeiders het gras verzorgen voor een hongerloon zodat het mooi groen is als de high society met hun Land Rovers arriveert. Nee, ik ben hier voor werk. Ik ben architect, en ergens hier in het zand moet een gebouw worden gebouwd, dat mijn bedrijf zal neerzetten. Dus nu, of ik wil of niet, maak ik deel uit van dit hele spektakel dat zich hier in de woestijn afspeelt.
We hebben onder andere een voetbalstadion ontworpen, dat hier in de woestijn speciaal voor de WK voetbal 2022 wordt gebouwd.
Als architect merk ik sommige dingen direct op die anderen misschien niet opmerken. We passeren een gebouw dat lijkt op een woestijnroos. Een woestijnroos ontstaat door zandafzettingen die zich in de loop der jaren ophopen en gevormd worden door de wind. Ze zien eruit als rozen die uit steen zijn gehouwen. Dit gebouw dat ik langs de weg zie, lijkt op een gigantische woestijnroos. Als architect weet ik ook wie het gebouw gepland heeft, namelijk een bekende Franse architect. Overal lopen gastarbeiders in het stof rond om de dromen van Europeanen waar te maken. Het museum is overigens een uitloper van een bekend Parijse museum. Eerlijk gezegd vind ik het niet leuk wat ik zie. Ik hou er niet van om zo grafisch te bouwen. Frank Lloyd Wright, een van de grootste architecten aller tijden, zei ooit de volgende zin, die elke architect ter wereld kent: “Vorm volgt functie!” Dit betekent dat de vorm van een gebouw het logische gevolg moet zijn van zijn interne functie . Dus bij de Philharmonie in Berlijn. Hans Scharoun vormde de schil rond het eigenlijke hart van het gebouw, de concertzaal. De architect van deze woestijnroos hier ziet het blijkbaar andersom. Dus eerst en vooral is de foto d